Oto ja. Wiersze wybrane - Sophia de Mello Breyner Andresen

Twórczość Forresta Gandera, poety, prozaika, tłumacza, eseisty, łączy w sobie erudycję i wiedzę naukową – Gander ma wykształcenie geologiczne – z nieskrępowaną inwencją językową i odważną, empatyczną wyobraźnią. Gander wypracowuje przełomowy model ekopoetyki, praktykując poezję tak, jak praktykuje się medytację. Poezja jest dla niego sposobem na słuchanie świata, zarówno ludzkiego, jak i nie-ludzkiego. Wiersze Gandera, odwołujące się często do pozaeuropejskich tradycji poetyckich, na przykład japońskiego haibunu czy literatury sangam z południowych Indii, poszukują nowych metafor i nowych form wiedzy. W centrum zainteresowania stawiając krajobraz, artykułują nową, nieantropocentryczną ontologię.

Migracje Glorii Gervitz są owocem czterdziestu trzech lat pracy poetyckiej. Nie jest to jednak ani tom poezji zebranych, antologia, ani nawet dzieła wszystkie sensu stricto. Na przestrzeni lat autorka wielokrotnie publikowała ten organiczny poemat, od samego początku noszący tytuł Migracje, którego każde kolejne wydanie ukazywało jego stopniowe metamorfozy.

Poezja Aaiún Nin czerpie z doświadczenia dzieciństwa i młodości spędzonych w tradycyjnej społeczności patriarchalnej i jest silnie zakorzeniona w kontekście postkolonialnej historii Afryki. Wiersze te odnoszą się do sytuacji panującej w Angoli, poruszają problemy przemocy seksualnej wobec kobiet, fundamentalizmu religijnego, nierówności społecznych i rasizmu.

Aaiún Nin (ur. 1991) to urodzona w Angoli niebinarna osoba uprawiająca poezję, tworząca sztukę mixed media i zaangażowana w aktywizm, posługująca się pseudonimem. W swojej twórczości podejmuje wątki dyskryminacji rasowej i płciowej, a także doświad- czeń osób LGBT+. Debiutancki tom poetycki pt. „Broken Halves of a Milky Sun” ukazał się w 2022 roku w Stanach Zjednoczonych.
Od momentu przeniesienia się do Danii w 2016 roku Aaiún Nin współpracuje z artystami identyfikującymi się z kulturą queer, w swoich wypowiedziach podnosząc kwestie dyskryminacji praw- nej migrantów oraz systematycznej przemocy policyjnej w Skan- dynawii. Artykuły i wiersze Aaiún Nin były publikowane m.in. w czasopismach „Information”, „Untold Pages”, „Kritiker”, „Frik- tion Magasin”, „Forfatternes Klimaaksjon” i hvermandag.dk. Ponadto ma na koncie udział w recitalach poetyckich podczas Oslo Interna- sjonale Poesifestival, Sound + Literature w Aarhus i Louisiana Literature Festival w Danii. Wiodący duński dziennik „Politiken” nazwał Nin „wielkim, rzadkim talentem w duńskiej literaturze”.

Obecnie przebywa na stypendium Międzynarodowej Sieci Miast Schronienia 
ICORN w Instytucie Kultury Willa Decjusza w Krakowie.

[…] Już dawno nie czytałem wierszy, które by mnie do tego stopnia zmęczyły i zachwyciły, co Pańskie, i tak to Panu mówię w biegu i już nie czytając po raz drugi, bo na koniec człowiek głupieje i zaczyna się bać tylu wielkich słów. Ale czuję, że mi Pan uwierzy i że już jesteśmy przyjaciółmi.

Julio Cortázar

Tomik Zapałki i metal na imitacji materii ludzkiej charakteryzuje się tym, że każdy z wierszy jest potraktowany jako dzieło mające przełożenie na sztuki plastyczne, stąd każdy z utworów, nosi w podtytule wyszczególniony materiał, z którego został wykonany. Oczywiście materiały są dobierane z klucza poetyckiej metafory, a nie rzeczywistych, materialnych, możliwości zobrazowania dzieła. Podobnie tytuł tomiku: Fósforos e metal sobre a imitação de ser humanojest zaledwie takim podtytułem, wyszczególniającym materię, z której powstał tomik: Zapałki i metal na imitacji materii ludzkiej. Ponieważ mamy do czynienia z książką poetycką, jej tytuł jest wieloznaczny, bo o ile „fósforos e metal” raczej nie dopuszczają wielu wariantów tłumaczenia, o tyle „imitação de ser humano” już tak: może to być atrapa człowieka, atrapa istoty ludzkiej, imitacja tkanki (tkanek) ludzkiej (ludzkich), czy wreszcie imitacja materii ludzkiej itd.

PREMIERA: 18 KWIECIEŃ 2024

Filipa Leal (1979 Porto)

Jedna z najpopularniejszych i najbardziej poczytnych portugalskich poetek. Wydała 11 książek poetyckich, tom opowiadań i tom sztuk teatralnych. Autorka tekstów piosenek, sztuk teatralnych i scenariuszy filmowych.

Książki poetyckie Vem à quinta-feira (2016, Assírio & Alvim), i Zapałki i metal na imitacji materii ludzkiej (2019, Assírio & Alvim), obie zostały finalistkami nagrody Correntes d’Escritas i półfinalistkami nagrody Oceanos.

Była publikowana w Hiszpanii, Francji, Brazylii i Kolumbii. Jest reprezentowana w kilku antologiach w Portugalii i za granicą (Wenezuela, Meksyk, Bułgaria, Holandia, Słowenia czy Grecja).

W 2010 roku jeden z jej wierszy był wystawiony w warszawskim metrze, w ramach inicjatywy „Wiersze w metrze” (w przekładzie W. Charchalisa).

Gazeta EXPRESSO w 2010 r. umieściła ją na liście 10 talentów na następną dekadę. W 2018 roku magazyn SÁBADO uznał ją za jedną z siedmiu „scenarzystów/scenarzystek, zmieniających narodową fikcję”.

W starożytnej Grecji w zamian za złotą monetę Charon przeprawiał ludzi przez rzekę Styks do podziemnego świata. Teraz Charon pracuje w sztokholmskim metrze i wozi śmiertelników z przedmieść do centrum miasta, z życia do śmierci. Pasażerowie jeżdżą podziemnym labiryntem od i do swoich ukochanych, do i z pracy, przemierzają czas aż do jego końca. Śpiewają przy tym o nadziei, tęsknocie i o codzienności.

„Tą monetą płacę za to żeby móc cię kochać”

Metro Charona to pierwszy tom poetycki Idy Linde od czasu debiutu, wydanego w 2006 roku i uznanego w Szwecji za książkę kultową „Testamentu Maszynowej Dziewczynki”.

IDA LINDE – ur. 1980 w Umea. Szwedzka pisarka, poetka, autorka dramatów. Mieszka z rodziną
w Sztokholmie.

JUSTYNA CZECHOWSKA – ur. 1979 w Lublinie. Tłumaczka literatury szwedzkiej. Laureatka Nagrody im. Wisławy Szymborskiej oraz nagrody dla wybitnych tłumaczy przyznawanej przez Akademię Szwedzką. Mieszka z córką w Warszawie.

obraz może zawierać: te słowa generowane przez sztuczną inteligencję towarzyszą każdemu obrazowi wyświetlanemu użytkownikom stron internetowych. Atrybut alt zapewnia alternatywne informacje dotyczące obrazu, jeśli z jakiegoś powodu nie można go wyświetlić, z powodu wolnego połączenia internetowego lub podczas częściowej awarii strony. Tę inkantacyjną formułę znają również osoby korzystające z funkcji audiodeskrypcji do zrozumienia zawartości wyświetlanych plików graficznych. Beznamiętny opis obrazów świata rozpadającego się na otaczających nas ekranach, przepuszczony przez algorytm, zderza się z serią stop klatek pamięci afektywnej, tworząc nieskończoną pętlę imagomundi. Na czym tak naprawdę nam zależy? Czy cokolwiek jest jeszcze w stanie nas poruszyć? Czy cokolwiek po nas pozostanie?

Marta Eloy Cichocka – poetka i fotografka, habilitowana badaczka literatury, tłumaczka m.in. Calderona i Racine’a, Juarroza i Zurity, Topora i Tkaczyszyna-Dyckiego. Opublikowała sześć książek poetyckich (w Krakowie, Warszawie, Saragossie i Bogocie) i dwie książki teoretycznoliterackie o poetyce i strategiach współczesnej powieści historycznej (w Paryżu i Berlinie). Ma również na koncie współpracę dramaturgiczną i translatorską z Michałem Zadarą, Wojtkiem Klemmem, Ignacio Garcią i Norbertem Rakowskim. Laureatka m.in. I nagrody w konkursie poetyckim im. Haliny Poświatowskiej (2004), I Beca-Residencia Internacional SxS Antonio Machado (2016) i Nagrody Krakowa Miasta Literatury UNESCO (2021), jest pomysłodawczynią i koordynatorką cyklu MANUFAKTURA POEZJI, warsztatów translatorskich w obecności autorów, oraz serii polifonicznych recitali poetyckich pt. REPUBLICA POETICA. Gościła na festiwalach poetyckich w Polsce, Francji, Hiszpanii, Argentynie, Chile, Kolumbii i Meksyku. Dużo pisze, mało zapisuje.

Błogosławiona córka wychowana przez głos w swojej głowie przybliża polskim czytelniczkom i czytelnikom twórczość poetki, której słowa pojawiają się w kultowych utworach z albumu Lemonade, ale też jako hasła na transparentach podczas protestów przeciwko łamaniu praw człowieka osób uchodźczych. Obok wierszy Shire trudno przejść obojętnie. W swojej prostocie trafiają tam, gdzie boli najbardziej. Pozostają w pamięci na długo, trwale zmieniając naszą wrażliwość.

Warsan Shire FRSL to brytyjska poetka, pisarka i redaktorka, znana także jako autorka tekstów piosenek Beyoncé. Urodziła się w Kenii, a jej rodzina pochodzi z Somalii. Otrzymała wiele nagród za swoją twórczość poetycką, w tym the Brunel University African Poetry Prize oraz tytuł Young Poet Laureate for London.