LITERATURA

Zebraliśmy się tu wokół projektu o nieskończoności, projektu otwartego, tomu alfabet Inger Christensen wspaniale wprowadzonego do polszczyzny przez Bogusławę Sochańską. Razem z PIO Kalińskim podejmujemy – chciałam napisać grę, ale nie – inspirację i badamy (ja w słowie, PIO w grafikach), jak działa na nas ten totalny poemat.
Kiedy czyta się wiersze na głos, to czasem słowa potrafią zatrzymać przy sobie. Oto punctum wiersza. Język i podniebienie stawiają opór, bowiem słowa potrafią zaskoczyć, przypomnieć o sobie, że brzmią. Wyobraźnia pracuje, widzi się przed oczami to wszystko, co się wie, co się kojarzy. Takimi słowami są na przykład nazwy jak „Hiroszima i Nagasaki”, ale też słowa jak te: „trup”, „krucyfiks”, „mrok”. Dobrze, że można wpaść w wierszach na słowa takie jak „jasne”, „świecące”, „słodkie”. Przeczytać na głos: „mleko”, „flamingi”, „kwiat lotosu” i – uwaga – „manna nasion lip” albo „szal”.
Droga osobo czytająca i oglądająca, ten projekt to dołożenie naszych intuicji do poematu Christensen, zachęcamy do śledzenia ich w bliskości tekstu nas inspirującego. A także do swoich odczytań i przetwarzań.

Seria grafik Alfabety istnieją inspirowana jest tomem poetyckim „alfabet” Inger Cgristensen w tłumaczeniu Bogusławy Sochańskiej wydanym przez Wydawnictwo LOKATOR w 2018 r.Seria zawiera 14 prac o wymiarach 50 x 70 cm sporządzonych w 3 kopiach. Grafiki zostały wykonane w technice linorytu barwnego i odbite na papierze Fabriano Rosaspina 220 g/m2
w AtelierPIO w Krakowie w 2020 roku. Prezentacja projektu odbyła się w księgarni LOKATOR, 5 października 2023 roku.

PRZEDSPRZEDAŻ - PREMIERA 6.05.2025

W przypadku niniejszego zbioru trudno mówić o jednorodności formy literackiej, co może nieco zaskakiwać w przypadku autora tak przywiązanego do tego pojęcia. Otrzymujemy zatem wybór tekstów długich i krótkich, spójnych treściowo lub wręcz poszatkowanych, prostych lub zagmatwanych, tajemniczych, trudno dostępnych – dyktowanych wprost przez rozbudzoną podświadomość Autora.

Na pierwszy rzut oka wątki narracyjne, z których składa się książka, nie mają z sobą nic wspólnego — tymczasem okazują się splecione w nierozerwalną całość.

POLARNY MIŚ

Podczas zimowych spacerów, śnieżnych eskapad i zabaw na lodzie każdy z nas potrzebuje mieć przy sobie polarnego misia, który będzie źródłem wsparcia, otuchy i ciepła.

Piękna opowieść Justina Robertsa z malowniczymi ilustracjami Chucka Groeninka 
zabierają nas w tajemniczy zimowy świat ojca i dziecka.

Przekład na język polski Michał Rusinek.
LOKATOR 2024
Grupa wiekowa 3+

Frans Masereel – belgijski malarz i grafik, ojciec powieści graficznej. Urodził się w nadmorskim kurorcie Blankenberge w 1889 r. Uczył się w Akademii Sztuk Pięknych w Gandawie, którą ukończył z wyróżnieniem. Za początek jego twórczości można uznać rok 1917, kiedy wraz z braćmi Cantré i Henrim Van Straete tworzył serię prac o wymowie pacyfistycznej. W latach 1919-1923 tworzył ilustracje do licznych książek i dzienników. Jest autorem serii graficznych, m in. „25 images de la passion d’un homme”, „La Ville”, „Le Soleil”, „Mon livre d’heures”. Przez całe życie był zagorzałym pacyfistą co stało się przyczyną dla której musiał emigrować z kraju. Emigrował najpierw do Szwajcarii, potem do Francji. Zmarł 3 stycznia 1972 we francuskim Awinionie. Pochowany jest na cmentarzu Campo Santo w Sint-Amandsberg.

Księga niepokoju spisana przez Bernarda Soaresa, pomocnika księgowego w Lizbonie

To, co mamy przed sobą, nie jest książką, lecz jej odwrotnością i zaprzeczeniem; jest książką potencjalną, książką, w całkowitej ruinie, książką-marzeniem, książką-rozpaczą, antyksiążką, poza jakąkolwiek literaturą. To, co znajdujemy na tych stronach, to geniusz Pessoi w szczytowej formie. Richard Zenith [ze wstępu]

Usłysz mnie. Wysłuchaj mnie. Kiedy zawracałem myślą ową do Ciebie, do Matki Mojej Boskiej, któraś po prawdzie byłaś wszędzie, ale najczytelniej tutaj, na wałach wiślanych, gdzie wędrowałem już jako dziecko, po ubitym skrzącym się śniegu a potem wracałem na Azory, na jednej nodze, z miejskiej podróży i mógłbym przysiąc, że mijaliśmy się setki razy na szkolnych korytarzach nie zwracając na siebie uwagi.

Owo Bestiarium to ćwiczenia stylistyczne ujęte w formę dywagacji na temat nieznanych – i do końca wątpliwych – „stworów”. Przy czym punkt wyjścia stanowią często byty najzupełniej banalne, jak ziarnko tytoniu, ponury kelner, koń wyścigowy czy znak arytmetyczny. Zdarzają się też pająki, węże i ptaki niewiadomych gatunków, a także – o ile nie przede wszystkim – istoty bez reszty niewyobrażalne. Żywioł mowy, zadufanej w sobie a typowo francuskiej retoryki tudzież fałszywej erudycji, przekształca te skromne zarodki w istne fantasmagorie. Nigdy nie wiadomo w jakie regiony zaprowadzi nas kolejne zdanie i jaki jeszcze „zwód” ma w zapasie narrator. Świat, który pozwala nam zwiedzać, jest płynny, kontury ma rozmyte, a cele wypraw zdają się niepojęte.Jan Gondowicz

Jean Giono (1895-1970) – pisarz fr., a ściślej prowansalski, ateista, pacyfista, pre-ekolog. Rzadko opuszczał parotysięczne Manosque (dept. Provence-Alpes-Côte d’Azur). Weteran spod Verdun (jeden z 11 ocalałych z jego batalionu), Sommy, Chemin-des-Dames. W 1939 aresztowany za pacyfizm, w 1945 – za rzekome sprzyjanie Vichy (w istocie przechowywał Żydów i antyfaszystów). Powieści Król się nudzi (1947), Huzar na dachu (1952), Le Moulin de Pologne (1953) Człowiek, który sadził drzewa (1953). Nigdy nie dostał żadnej fr. nagrody lit.

Rzeczy (fr. Les Choses. Une histoire des années soixante ) – debiutancka powieść Georges’a Pereca z 1965 roku, za którą otrzymał w tym samym roku Nagrodę Renaudot.

„Wstrząsająco przystojny mężczyzna” to druga książka w dorobku Wiśniewskiego – groteskowa, zabawna, labiryntowa opowieść o pogrzebie, którego uczestnicy poznają fantastyczne i absurdalne wspomnienia zmarłego. Opowieść rozpada się na dziesiątki innych opowieści, zawieszonych pomiędzy szaleństwem a baśnią, mistyką a humorem, pomiędzy twórczością Flanna O’Briena i Borisa Viana. Z tego labiryntu wyobraźni każdy czytelnik znajdzie swoje własne wyjście.

Tomasz Wiśniewski – ur. 1987 w Hanowerze, pisarz i krytyk literacki. Za debiutancki zbiór opowiadań „O pochodzeniu łajdaków” (Wydawnictwo Lokator, 2015) nominowany do Nagrody Conrada, Nagrody Literackiej im. Witolda Gombrowicza i Górnośląskiej Nagrody Literackiej Juliusz oraz uhonorowany Nagrodą Specjalną Krakowa – Miasta Literatury UNESCO (2016)

Wiersze z tomu „a gdy zrobi się jasno będzie fantastycznie” zanurzone są w trwodze i pytaniach wynikających z niepewności bytu. Starają się dociec, jak kryzys klimatyczny kształtuje naszą świadomość. Fakt, że nasza przyszłość jest zagrożona, wywołuje jedynie bezsilne błaganie o to, by przetrwać. Tym bardziej, że pojawia się dziecko. Rodzi się w świecie, gdzie krajobrazy pola i morza zdestabilizowały się, a rytm pór roku przesunął, w świecie, w którym życie człowieka jest małe i kruche, a do rysowania map, do znalezienia kryjówki, potrzebne są nam zwierzęta, nie religia. Berget pisze spokojną, cichą opowieść poetycką, splatając naturę, ziemię (także w znaczeniu gleby), ekologię i tożsamość ludzką w jedno.

Kristin Berget (1975) norweska poetka, zadebiutowała w 2007 roku tomem wierszy loosing louise. Była redaktorką kilku edycji antologii debiutów Signaler wydawanej przez oficynę Cappelen Damm. Berget jest autorką sześciu książek poetyckich i powieści-miniatury Sonja Sacre Coeur inspirowanej podróżą poetki do Polski. Polski przekład jej książki Der ganze Weg znalazł się w finale konkursu Europejski Poeta Wolności w 2011 r. Tom og når blir lyst blir det helt fantastisk nominowano do najważniejszej norweskiej nagrody literackiej Brageprisen w 2017 r. Berget jest także tłumaczką, przekłada na norweski między innymi poezję Idy Linde. 

U Pawlika nic nie jest tym, czym się wydaje. Bajkonur to kosmodrom, z którego daje się nura w wyobraźnię, miesza szyki, wlewa wspomnienia do kadzi ze snami, zabiera rzeczy potrzebne i trochę mniej potrzebne. Bajkonur to miasto, to kocimiasto i psimiasto, to bajka o nocy i dniu, o domach i oknach, o grafitowych pantalonach i evencie z Judaszem, o tym, co dzieje się w przerwie meczu o Puchar Polski i o tym, co w Pewexie. Przeszłość wywrócona na nice, wetknięta w okruchy tu i teraz, jutrzejsze wizje spalają się na skraju państwa. Jakiś smutek dziwny, jakieś krwiste niepokoje idą ramię w ramię z magią chwili. Niby wiemy, że bywało różnie, ale kicamy. Kicamy, choć wilcy nam skaczą po piętach, trochę jak u Jacoba, trochę jak u Herberta, trochę jak w tych wszystkich najładniejszych i najstraszniejszych zarazem bajkach, co są z języka i na języku.
Jakub Kornhauser

Marcin Pawlik (ur. 1978) – politolog, prawnik, basista oraz tekściarz zasłużonych zespołów alternatywnych, członek trupy teatralnej Teatr Bob. Czynny kadrowicz Reprezentacji Polskich Pisarzy w Piłce Nożnej. Wydał dwie książki poetyckie Deklinacja nic oraz Bunt na jeziorach. Stacjonuje w Krakowie.

Józef K. zostaje pewnego dnia aresztowany. Ludzie, którzy nachodzą
go w mieszkaniu, nie okazują ani dokumentów, ani nakazu. Ta historia jest
dobrze znana. Oto jednostka pada ofiarą bezwzględnego molocha, zostaje
pochłonięta przez machinę opresji, w konfrontacji z którą traci wszystko:
rodzinę, pracę, a wreszcie samo życie. Ale czy rzeczywiście sąd zarzuca
na Józefa sieć i wplątuje go w proces, który kończy się wykonaną
bez wyroku karą śmierci? A może to Józef prowokuje organy ścigania
i wciąga je w pułapkę, cały czas prowadząc wyrafinowaną grę, której stawką
jest nie tylko sprawiedliwość czy wolność, ale też przechwycenie mocy prawa.

Grzegorz Jankowicz

Cóż to za motorowerek z chromowaną kierownicą tam w głębi podwórza? to oparta na autentycznych wydarzeniach opowiastka z lat sześćdziesiątych. Podczas gdy trwa wojna w Algierii, grupa lewicujących paryżan próbuje wypracować reguły, którymi powinna kierować się współczesna sztuka. Jeden z nich, Henio Pollak, jest poborowym w Vincennes i posiada motorowerek z chromowaną kierownicą. Któregoś dnia przychodzi doń kolega o skomplikowanym nazwisku zaczynającym się od „Kara” – „Karacośtam” – i prosi, by go przejechać, co pozwoliłoby mu uniknąć wyjazdu na front do Algerii. Ponieważ wesoła ban-
da intelektualistów ma więcej zdolności do wymyślania sposobów na ulepszanie świata (czemu towarzyszą suto zakrapiane kolacyjki) niż do rozwiązywania praktycznych problemów, sprawy przybierają nieoczekiwany obrót…

Jest to druga z wydanych powieści Pereca, krótko po Rzeczach. O ile Rzeczy były napisane w klasycznym stylu Flauberta, Motorowerek utrzymany jest w konwencji zdecydowanie humorystycznej, w której dostrzec można wpływy prozy Raymonda Queneau. Powieść ta, podobnie jak wydane niedawno Zniknięcia, ukazuje się w polskim przekładzie po raz pierwszy od publikacji oryginału w roku 1966.

Daleko od Linden to historia prawdziwa i nieprawdziwa jednocześnie. Stanowi alternatywną wersję jedynego spotkania dwóch kobiet, które dzieliło wszystko – pochodzenie, warunki życia, wyznawane wartości. Dzielił je jednak przede wszystkim język i to dlatego ich rozmowa nie była możliwa. Uruchomienie między nimi dialogu, który w rzeczywistości nie mógł zaistnieć, a który opiera się na realnych wypowiedziach, próba zrozumienia własnego rozdarcia – mogą się dziś wydarzyć już tylko daleko od tamtego zimowego Linden…

Veronika Mabardi, ur. 1962 w Lowanium, belgijska pisarka tworząca w języku francuskim, autorka sztuk teatralnych, tomików poezji i powieści. Regularnie współpracuje z zespołami teatralnymi i z artystami różnych dziedzin, tworzy też dla radia i prowadzi warsztaty pisania. Mieszka w Brukseli. Jej dramat Loin de Linden (2014) został nagrodzony Prix Triennal de la Littérature Dramatique de la Fédération Wallonie Bruxelles i Prix Georges Vaxelaire de l’Académie des Lettres de Belgique. Za powieść Les Cerfs otrzymała w 2016 roku Prix Triennal de Littérature de la Ville de Tournai. Jej ostatnia książka Sauvage est celui qui se sauve (2022) opowiada o niezwykłym życiu Shin Do, jej adoptowanego brata z Korei.

Opublikowana po raz pierwszy w 2001 r. minipowieść Dzikus jest opowieścią mężczyzny o imieniu Paul, po części opartą na biografii Paula Gauguina. Jouet dokonuje jednak całego szeregu, często komicznych, przesunięć wobec życiorysu jednego z prawodawców francuskiego postimpresjonizmu, sprawiając, że co chwilę trzeba się upewniać, co w tej historii jest zaczerpnięte z pierwowzoru, a co kompletnie zmyślone.

Wiele postaci zawartych i opisanych w tej antologii to autorzy wymyśleni przez Pessoę w czasach wczesnej młodości, by nie powiedzieć w dzieciństwie. Znakomita ich część też nie napisała wiele więcej niż umieszczono w niniejszej książce. Pozostaje to jednak bez znaczenia, bo choć upada megalomański mit monstrualnie płodnego poety, to w dalszym ciągu pozostaje prawda o genialnym poecie, którego trzy heteronimy stworzyły dzieło wielkie.
[Wojciech Charchalis]

Fernando Pessoa i 24 Heteronimy, m. in.: Charles Robert Anon, Carlos Otto, Joaquim Moura Costa, Vicente Guedes, Eduardo Lança, Maria José, David Merrick, António Mora, Henry More, Gaudêncio Nabos, Coelho Pacheco, dr Pancrâcio, Pantaleão, Alexander Search, Jean Seul, Bernardo Soares…

W starożytnej Grecji w zamian za złotą monetę Charon przeprawiał ludzi przez rzekę Styks do podziemnego świata. Teraz Charon pracuje w sztokholmskim metrze i wozi śmiertelników z przedmieść do centrum miasta, z życia do śmierci. Pasażerowie jeżdżą podziemnym labiryntem od i do swoich ukochanych, do i z pracy, przemierzają czas aż do jego końca. Śpiewają przy tym o nadziei, tęsknocie i o codzienności.

„Tą monetą płacę za to żeby móc cię kochać”

Metro Charona to pierwszy tom poetycki Idy Linde od czasu debiutu, wydanego w 2006 roku i uznanego w Szwecji za książkę kultową „Testamentu Maszynowej Dziewczynki”.

IDA LINDE – ur. 1980 w Umea. Szwedzka pisarka, poetka, autorka dramatów. Mieszka z rodziną
w Sztokholmie.

JUSTYNA CZECHOWSKA – ur. 1979 w Lublinie. Tłumaczka literatury szwedzkiej. Laureatka Nagrody im. Wisławy Szymborskiej oraz nagrody dla wybitnych tłumaczy przyznawanej przez Akademię Szwedzką. Mieszka z córką w Warszawie.

Miłosna wojna stulecia jest powieścią zainspirowaną klasycznym poematem Märty Tikkanen Saga o miłości stulecia z 1978 roku. To Strindbergowy Taniec śmierci naszych czasów. Poemat powstał po rozpadzie trzydziestoletniego małżeństwa Ebby Witt-Brattström z Horacem Engdahlem, członkiem Akademii Szwedzkiej.

Można się naturalnie zastanawiać, czy dobrą decyzją było umożliwienie szerszej publiczności poznania tajemnic mojego życia prywatnego. Jest to jednak ryzyko, które podejmuję. Odwagi dodaje mi okoliczność, że skoncentrowałem się na bezbronnych i niewinnych faktach.
Mój dziennik będzie przede wszystkim zapisem moich doświadczeń: rozmów z Joanną, spacerów z Lotką, zwykłego codziennego życia w wynajmowanym przez nas mieszkaniu.
Ale czy napewno?

Zbiór esejów Myśleć/klasyfikować śmiało można uznać za komentarz Georgesa Pereca do niektórych ze swoich książek, swego rodzaju drogowskaz, który pomógł badaczom na lepszą orientację w jego twórczości. A że francuski pisarz nie lubił przemierzać tych samych dróg, wyjaśnia nam to już w pierwszym zdaniu eseju Uwagi o tym, czego szukam: „nigdy nie napisałem dwóch jednakowych książek, nigdy nie miałem ochoty powtórzyć w którejś z książek formuły, systemu czy stylu wypracowanego w poprzedniej”. Perec porównał siebie do rolnika, który uprawia już nie pisarską trójpolówkę (proza, poezja, dramat), ale do rolnika eksperymentującego z wieloma uprawami, z wieloma gatunkami. Jego poszukiwania, najogólniej rzecz ujmując, szły w kierunku socjologii codzienności, autobiografii, przymusów oulipijskich, a także powieści awanturniczych, kryminałów, które czytałoby się jednym tchem. Jako członek Warsztatu Literatury Potencjalnej (Ouvroir de Littérature Potentielle) zaznaczał jednocześnie, że „prawie każda z moich książek jest w pewnym sensie autobiograficzna (kiedy na przykład w bieżącym rozdziale wtrącam aluzję do wydarzenia, które zaszło w ciągu dnia); niemal żadna nie powstaje też bez udziału przymusu lub innej struktury oulipijskiej, choćby symbolicznej, lecz nie oznacza to bynajmniej, że dany przymus lub dana struktura do czegokolwiek mnie przymuszają”. (Jacek Olczyk ze wstępu)

 Miejsce akcji – północna Szwecja. Bohaterowie – kobieta i mężczyzna, którzy jeżdżą po okolicy starym volvo. Na stacji benzynowej zastrzelą chłopaka w kasie. Będzie on pierwszą ofiarą ich morderczego turnée. Ktoś będzie musiał wrócić do miejsca, z którego kiedyś uciekł, by pochować młodszego brata. Ktoś inny będzie niesłusznie podejrzany. Ktoś trzeci na marne będzie czekał, aż mąż wróci do domu.
Na północ jedzie się, by umrzeć może być powieścią o zbrodni, ale niekoniecznie o tej, o której się początkowo myśli. Może to być powieść o północy Szwecji, o tym, co dziedziczymy i jaki ma to na nas wpływ. Może to być również szwedzka wersja albumu „Nebraska” Bruce’a Springsteena. A może nowa powieść Idy Linde jest miejscem, w którym rządzi strach?

„Nie dam ci siebie w żadnej postaci”

Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki (1962). Jest bodaj jedynym polskim pisarzem, który nie udzielił żadnego wywiadu. Nawet po odebraniu Nagrody Literackiej Nike w 2009 roku. Opublikował m. in. “Peregrynarz” (Warszawa 1992), “Liber mortuorum” (Lublin 1997), “Kamień pełen pokarmu. Księga wierszy z lat 1987-1999” (Izabelin 1999, wydanie słoweńskie 2005), “Przewodnik dla bezdomnych niezależnie od miejsca zamieszkania” (Legnica 2000, 2003), “Daleko stąd zostawiłem swoje dawne i niedawne ciało” (Kraków 2003), “Dzieje rodzin polskich” (Warszawa 2005, wydanie austriackie 2012), “Piosenkę o zależnościach i uzależnieniach” (Wrocław 2008, 2009), “Imię i znamię” (Wrocław 2011, 2012), “Podaj dalej” (Poznań 2012), a także “Kochankę Norwida” (Wrocław 2014).

Laureat m. in. Nagrody im. Barbary Sadowskiej (1994), Nagrody Niemiecko-Polskich Dni Literatury w Dreźnie (1997), Nagrody Literackiej Gdynia (2006, 2009), Hubert Burda Preis (2007), Nagrody Literackiej Nike (2009) i Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej “Silesius” (2012). Mieszka w Warszawie.

Perec – przez całe życie próbując odpowiedzieć sobie na pytanie: dlaczego piszę? – robił to, nie tylko tworząc fikcję powieściową, ale również poruszając najróżniejsze, wydawałoby się błahe tematy: wagarów, psychoanalizy, spacerów, okularów, sztuki porządkowania książek i swojego biurka, przepisów kulinarnych, skoków ze spadochronem, biurokracji, pozdrowień z wakacji, snów, free jazzu, historii lipogramu czy biograficznych mistyfikacji.

Te wszystkie rozważania spaja ze sobą radość wyliczania i klasyfikowania oraz potrzeba przyjrzenia się miejscom, rzeczom i wydarzeniom codziennym, zwyczajnym, czasem banalnym, czyli temu wszystkiemu, co dzieje się, kiedy nie dzieje się nic. Czytanie esejów Pereca jest najlepszym sposobem, aby potencjalny czytelnik uchwycił nić teraźniejszości.

[…] Już dawno nie czytałem wierszy, które by mnie do tego stopnia zmęczyły i zachwyciły, co Pańskie, i tak to Panu mówię w biegu i już nie czytając po raz drugi, bo na koniec człowiek głupieje i zaczyna się bać tylu wielkich słów. Ale czuję, że mi Pan uwierzy i że już jesteśmy przyjaciółmi.

Julio Cortázar

„Pogoda,” (ang. „The Weather”) to zbiór próz poetyckich i wierszy, opublikowanych w 2001 roku przez niezależną kanadyjską oficynę z Vancouver New Star Books, które powstały częściowo w trakcie rezydencji artystycznej na Cambridge University, którą Lisa Robertson odbyła w 1999 roku.

Tom został nagrodzony ReLit Award w kategorii poezja w 2002 roku.

Książka jest projektem o charakterze site-specific, w którym zainteresowanie konceptualizmem przybiera formę spekulatywnego eksperymentu. Przebywając w Cambridge, pisarka badała materiały archiwalne dotyczące meteorologii, które następnie wykorzystała w „Pogodzie.” Robertson czerpała inspirację także z osiemnasto- i dziewiętnastowiecznych publikacji dotyczących zjawisk pogodowych, między innymi „Eseju o modyfikacji chmur” Luke’a Howarda z 1803 roku, eseju poświęconego zjawisku rosy Williama Charlesa Wellsa (1814), oraz rozprawy Johna Aitkina  „O wykorzystaniu historii naturalnej w poezji” z 1777 roku.

Lisa Robertson – urodzona w 1961 roku w Toronto poetka, eseistka, badaczka i tłumaczka. Jedna z najważniejszych awangardowych pisarek kanadyjskich. Autorka między innymi takich książek poetyckich jak „Xeclogue” (1993), „Debbie: An Epic” (1997), „The Weather” (2001), „Lisa Robertson’s Magenta Soul Whip” (2009), „R’s Boat” (2010) i „Three Summers” (2016), dwóch zbiorów esejów, powieści „The Baudelaire Fractal” (2020), a ostatnio eksperymentalnej książki „Anemones: A Simone Weil Project” (2022), będącej jednocześnie projektem badawczym, przekładowym i poetyckim. Tłumaczka literatury i filozofii francuskiej, między innymi pisarstwa Michèle Bernstein, postaci związanej z ruchem sytuacjonistów. W latach 1988–1994 Robertson prowadziła w Vancouver niezależną księgarnię. W 1990 roku związała się z kolektywem poetyckim The Kootenay School of Writing, który również działał w okolicach Vancouver. Jej twórczość jest także kojarzona z amerykańską grupą poetów Language. Robertson była nominowana do szeregu nagród, między innymi prestiżowego kanadyjskiego wyróżnienia Governor General’s Literary Award for Poetry. W 2018 roku za swój dorobek poetycki otrzymała nagrodę imienia C.D. Wright. Pisarka obecnie mieszka we Francji.

PRZEDSPRZEDAŻ! Wysyłka 24.04.2023

Trzeci Tom "PANICZNY" Dzieł wybranych Rolanda Topora w nowym tłumaczeniu Karoliny Czerskiej!
ZAWIERA: Wspomnienia starego buca (1975), Café Panique (1982), Taxi Stories (1988), Journal in Time (1989)
Posłowie półpaniczne – Tomasz Wiśniewski.

Tom III, wydanie I
Kraków 2023
ISBN: 978-83-63056-91-9
STRON: 588, oprawa twarda
PREMIERA 24.04.2023

„Alicja w Krainie Liter”, przekład Agnieszka Taborska
„Kuchnia kanibali”, przekład Jan Gondowicz
„Moja stopa Suzanne”, przekład Karolina Czerska
„Świętojebliwa księga Prutta”, przekład Karolina Czerska

Posłowie Jerzy Franczak

Boże, jestem za gruby!
Nikt mnie nie kocha!
A przecież jestem jeszcze młody. Ale zawsze tak było.
W szkole przezywali mnie „Baleron”, a potem „Salceson” albo „Schabowy”, albo „Tłuścioch”.
Boże, jakże cierpiałem! Tylko ja jeden wiem, jaka obfitość cnót ukrywa się pod moimi zwałami tłuszczu.

„Moja stopa Suzanne”

„Urodziłem się” to zbiór esejów Georges’a Pereca wprowadzających czytelnika w świat jego twórczości niejako od kuchni. Autor ukazuje w nich, na wzór Prób Montaigne’a, fragment swojej najbliższej, prywatnej rzeczywistości.
Perec przez całe życie próbując odpowiedzieć sobie na pytanie: dlaczego piszę? – robił to, nie tylko tworząc fikcję powieściową, ale również poruszając najróżniejsze, wydawałoby się błahe tematy: wagarów, psychoanalizy, spacerów, okularów, sztuki porządkowania książek i swojego biurka, przepisów kulinarnych, skoków ze spadochronem, biurokracji, pozdrowień z wakacji, snów, free jazzu, historii lipogramu czy biograficznych mistyfikacji. Te wszystkie rozważania spaja ze sobą radość wyliczania i klasyfikowania oraz potrzeba przyjrzenia się miejscom, rzeczom i wydarzeniom codziennym, zwyczajnym, czasem banalnym, czyli temu wszystkiemu, co dzieje się, kiedy nie dzieje się nic.

„Czytanie esejów Pereca jest najlepszym sposobem, aby potencjalny czytelnik uchwycił nić teraźniejszości”.
(Jacques Jouet)

Dwie części książki tworzą splątaną ars poetica: Zabić Platona i Pisanie. Pierwsza część to numerowany ciąg dwudziestu ośmiu wierszy zorganizowanych wokół opisu wypadku: pieszy potrącony przez ciężarówkę umiera na środku jezdni. Pojawiają się tam różne postaci jak filozof Michel Serres, Robert Musil, kobieta wygładzająca pończochę, kierowca ciężarówki, dziecko na balkonie, hiszpański poeta Jesús Aguado. Na dole stron, pod kolumnami wierszy, opowiedziana jest inna historia: kobieta spotyka starego przyjaciela, poetę, który napisał książkę pt. Zabić Platona, książkę o kobiecie, która „została zmiażdżona przez uderzenie dźwięku”. Druga część, Pisanie, to liryczna medytacja wokół tematów śmiertelności i twórczości literackiej.

Pierwsza (i jak wszystkie pozostałe – nieukończona) powieść Franza Kafki została wydana po jego śmierci przez Maksa Broda pod tytułem „Ameryka”, choć sam pisarz zamierzał ją nazwać „Zaginiony”. Opowiada o losach nastolatka, Karla Rossmanna, który w wyniku skandalu obyczajowego musi opuścić swój dom, kraj, a nawet kontynent. Kafka wysyła go do Ameryki, by tam poszukał odkupienia. Ponoć przy jakiejś okazji pisarz powiedział Brodowi, że na świecie jest wiele nadziei, nieskończenie wiele nadziei… ale nie dla nas. Pytanie: czy Karl jest wybrańcem, czy też po prostu jednym z „nas” – na zawsze potępionym i przez to zgubionym?
Grzegorz Jankowicz

Ostatnia powieść Franza Kafki opowiada o losach wygnańca (znamy tylko pierwszą literę jego miana: K.), który przybywa do wsi leżącej u stóp góry zamkowej. Jakie są jego intencje, możemy się jedyne domyślać...

Grzegorz Jankowicz

Tomik Zapałki i metal na imitacji materii ludzkiej charakteryzuje się tym, że każdy z wierszy jest potraktowany jako dzieło mające przełożenie na sztuki plastyczne, stąd każdy z utworów, nosi w podtytule wyszczególniony materiał, z którego został wykonany. Oczywiście materiały są dobierane z klucza poetyckiej metafory, a nie rzeczywistych, materialnych, możliwości zobrazowania dzieła. Podobnie tytuł tomiku: Fósforos e metal sobre a imitação de ser humanojest zaledwie takim podtytułem, wyszczególniającym materię, z której powstał tomik: Zapałki i metal na imitacji materii ludzkiej. Ponieważ mamy do czynienia z książką poetycką, jej tytuł jest wieloznaczny, bo o ile „fósforos e metal” raczej nie dopuszczają wielu wariantów tłumaczenia, o tyle „imitação de ser humano” już tak: może to być atrapa człowieka, atrapa istoty ludzkiej, imitacja tkanki (tkanek) ludzkiej (ludzkich), czy wreszcie imitacja materii ludzkiej itd.

PREMIERA: 18 KWIECIEŃ 2024

Filipa Leal (1979 Porto)

Jedna z najpopularniejszych i najbardziej poczytnych portugalskich poetek. Wydała 11 książek poetyckich, tom opowiadań i tom sztuk teatralnych. Autorka tekstów piosenek, sztuk teatralnych i scenariuszy filmowych.

Książki poetyckie Vem à quinta-feira (2016, Assírio & Alvim), i Zapałki i metal na imitacji materii ludzkiej (2019, Assírio & Alvim), obie zostały finalistkami nagrody Correntes d’Escritas i półfinalistkami nagrody Oceanos.

Była publikowana w Hiszpanii, Francji, Brazylii i Kolumbii. Jest reprezentowana w kilku antologiach w Portugalii i za granicą (Wenezuela, Meksyk, Bułgaria, Holandia, Słowenia czy Grecja).

W 2010 roku jeden z jej wierszy był wystawiony w warszawskim metrze, w ramach inicjatywy „Wiersze w metrze” (w przekładzie W. Charchalisa).

Gazeta EXPRESSO w 2010 r. umieściła ją na liście 10 talentów na następną dekadę. W 2018 roku magazyn SÁBADO uznał ją za jedną z siedmiu „scenarzystów/scenarzystek, zmieniających narodową fikcję”.

Kolejny tytuł dla najmłodszych z serii LOKATOR # wydajemisie.
Tym razem poznajemy Żubra który bardzo chce zapaść w sen zimowy i wyrusza na poszukiwanie idealnego legowiska na zimę! Czy duszki leśne TUKONI pomogą Żubrowi w poszukiwaniach?

PREMIERA: 16.11.2022

Co robią misie w zimie, kiedy wszystko pokryte jest śniegiem?
Śpią? Ale momencik, ja przecież nie chce spać! 
Co jeśli ominie mnie coś fajnego?
Pewnego dnia miś spotyka żubra który opowiada mu jak spędza czas w zimie.
Ach, to musi być wspaniałe – myśli miś. 
Też bym chciał poznać śnieg i mróz i poznać zimowe zabawy. 
Czy uda się Tukonom namówić misia, by poszedł spać?

OKSANA BUŁA – ukraińska artystka, autorka oraz ilustratorka książek dla dzieci. Żyje i pracuje we Lwowie. Jest absolwentką Lwowskiej Narodowej Akademii Sztuki. Brała udział w wielu krajowych oraz międzynarodowych wystawach. Tworzy ręcznie robioną biżuterię pod markami OOMISEH oraz Tukoni.

Chęć posiadania czytelników sprawia, że tłum zaczyna się lubić! Mówiąc poważnie, nie uważam, aby liczba czytelników była najważniejsza. Każdy pisarz ma do wyboru dwie drogi: albo pisać dla masowego czytelnika, starając się zaspokajać potrzeby rynku, albo pisać to, na co ma się ochotę, wierząc, że rozsiani po świecie ludzie o podobnej wrażliwości stworzą wystarczające grono odbiorców. Ten drugi wariant wymaga więcej czasu, zanim zyska się swojego czytelnika. Ja jednak wierzę w taką politykę archipelagów. – Mówił Roland Topor w wywiadzie przeprowadzonym przez Agnieszkę Taborską, w 1994 roku w Paryżu.
My też w nią wierzymy, dlatego najnowsza Antologia twórczości legendarnego pisarza i skandalisty, autorstwa Agnieszki Taborskiej pisarki i przyjaciółki Artysty ukaże się pod tytułem „Archipelagi Rolanda Topora”.
Szerokie studium postaci porozciągane pomiędzy wyspami absurdu, humoru, obżarstwa, lenistwa i piosenki, przyprawione szczyptą pikanterii ze strony autorki książki, miejmy nadzieję zadowoli gusta spragnionych czytelników.
Z racji że Roland Topor miał nie najlepsze zdanie o wydawcach:
– Oczywiście wydawcy są najczęściej chciwymi złodziejami, którzy mało płacą i chcą jak najwięcej zarobić. Co pewien czas zdarzają się jednak wyjątki.
Książka wyjątkowo ukaże się nakładem Wydawnictwa LOKATOR. Książek szukajcie w dobrych księgarniach kameralnych lub w naszym sklepie internetowym: tylkodobreksiazki.pl

Zniknięcia (La Disparition) to powieść, która zaczyna się jak u Hitchcocka, od trzęsienia ziemi, a potem napięcie już tylko rośnie! W Paryżu, w latach 60. XX w., Anton Voyl cierpi na bezsenność, próbuje czytać książkę, lecz nic z niej nie rozumie, ma halucynacje, w których utożsamia się z postaciami literackimi, w końcu ginie w tajemniczy sposób. Przedtem zdążył jeszcze wysłać do paru przyjaciół intrygujący liścik, że musi zniknąć na jakiś czas, z zagadkowym postscriptum. Przyjaciele rozpoczynają poszukiwania, ale straszliwa klątwa sprawia, że sami zaczynają znikać w niejasnych okolicznościach. 

Ta ponad 300-stronicowa powieść detektywistyczna to także najdłuższy lipogram świata, w którym Georges Perec ani razu nie używa litery E. Mimo to jest ona w powieści wszechobecna poprzez rozmaite aluzje i odniesienia. 

Zniknięcia są obok Życia instrukcji obsługi najważniejszą i najbardziej znaną powieścią Pereca. Doczekała się kilkunastu tłumaczeń (w tym aż czterech na język angielski!), lecz dotychczas nie ukazała się w wersji polskiej ‒ w ojczyźnie rodziców Pereca. Powieść ta jest niczym brakujący puzzel w jego całej twórczości, która w Polsce ma stałych miłośników.

Po ponad pół wieku od swej premiery, dzięki przekładowi René Koelblena i Stanisława Waszaka, ukaże się w końcu po polsku 2022 roku w Wydawnictwie Lokator, pod patronatem Ambasady Francji w Polsce.

Georges Perec (ur. 7 marca 1936 w Paryżu, zm. 3 marca 1982 w Ivry-sur-Seine) – francuski prozaik, eseista i filmowiec żydowskiego pochodzenia, zaliczany do grona najważniejszych dwudziestowiecznych twórców literatury. Od 1969 r. członek grupy OuLiPo. Jego rodzice zginęli w czasie II wojny światowej; wychowywała go ciotka. Ukończył historię i socjologię na Sorbonie. Kilka lat pracował jako nauczyciel w Tunisie, by w 1962 przyjąć posadę archiwisty w jednym z paryskich szpitali. Zawód ten wykonywał do 1979 r. Zmarł na raka płuc w 1982. 

IDA LINDE
Jeśli o tobie zapomnę, stanę się kimś innym
tłumaczenie: Justyna Czechowska

- Jeśli o Tobie zapomnę, stanę się kimś innym" to tytuł powieści szwedzkiej poetki i pisarki Idy Linde. - Jest to opowieść bardzo subtelna, cicha, oszczędna w słowach, ale też niezwykle sugestywna. Opowieść o bliskości, o odchodzeniu i o lęku, przed którym nie ma ucieczki - mówi Michał Nogaś.

Przepiękna, mała, ważna, oszczędna, wspaniała pod każdym względem książka o miłości i konieczności pogodzenia sie i przechodzenia przez proces żałoby. Żegnanie sie z tymi, których kochaliśmy najbardziej, po to żeby nabrać siły i płynąć w swoje dorosłe życie.
Anna Marchewka.

Tytułowe ogrody (nawiązanie do wiszących ogrodów Nabuchodonozora w Babilonie
lub Sennacheryba w Niniwie) mają sens zarówno dosłowny, jak i metaforyczny.
Znajdują się w nieokreślonym państwie (zamieszkuje je mieszana społeczność
indyjsko-pakistańsko-arabska) o wyraźnie hierarchicznej strukturze. Elity mają
wszystko, choć nieustannie drżą o przyszłość. Pozostali żyją w nędzy i szukają
sposobów na przetrwanie w skrajnie trudnych warunkach. Największym dobrem,
wokół którego wszystko się kręci, jest woda. Potężne wodociągi, umocowane na
stelażach wznoszących się nad pustynnymi okolicami, dostarczają ją do miast, gdzie
zostaje nierówno rozdystrybuowana pomiędzy mieszkańców. Porządku pilnują
oddziały wojska i bojówki utrzymywane przez państwo oraz koncerny. Jedną z
najważniejszych bohaterek jest córka prominentów, prowadząca wraz z grupą
znajomych „wodną partyzantkę”. Dywersyjna działalność, której najważniejszym
celem jest zapewnienie dostępu do wody wszystkim potrzebującym, bardzo szybko
przyciąga uwagę władz. Zaczyna się skomplikowana rozgrywka, której stawką jest
wierność sprawie, lojalność wobec kompanek i kompanów, a także trwałość więzi
rodzinnych.
Grzegorz Jankowicz

Swoich wyśnionych poetów, składających się ogółem na plejadę ponad setki nazwisk, Pessoa zawsze obdarzał odrębną osobowością i mniej lub bardziej rozbudowaną fikcyjną biografią. W przypadku niektórych heteronimów, jest to zaledwie sygnatura, ślad zmyślonej ręki znaleziony na jakimś karteluszku w słynnej skrzyni, do której przez całe życie wrzucał swoje zapiski, fragmenty wierszy, sentencje, tajemnicze diagramy i znaki, precyzyjnie wyliczane horoskopy. Ale w przypadku najważniejszych z nich, bo też do wielkiej trójki, obok Álvara de Campos i Ricarda Reisa, zaliczał się Caeiro, dostajemy o wiele więcej. Nawet jeśli życiorys stworzonej przez Pessoę postaci uderza prostotą, typowością, w pewnym sensie reprezentatywnością dla portugalskiego losu; wydaje się realizować paradygmat często spotykany zarówno wśród poetów dziewiętnastowiecznych, takich jak Cesário Verde, jak i wśród twórców pierwszego pokolenia modernistycznego, którym nadal przychodziło pisać szybko, niewiele, i umierać młodo. Alberto Caeiro miał się urodzić w Lizbonie 16 kwietnia 1889 roku. Osierocony przez obydwoje rodziców, nie zdobył wykształcenia ani nie nauczył się zawodu. Większość swej krótkiej egzystencji przeżył w gospodarstwie ciotecznej babki w Ribatejo, i tam też miał stworzyć przypisywane mu cykle wierszy, Guardador de Rebanhos i O Pastor Amoroso. Pod koniec życia miał powrócić jeszcze do Lizbony i tam napisać Os Poemas Inconjuntos, nim zmarł na gruźlicę w wieku zaledwie dwudziestu sześciu lat. Dokładnie w przełomowym dla portugalskiej awangardy roku 1915. (ze wstępu Ewy Łukaszyk)

Książka Elizy Kąckiej to rozmówki polsko-polskie, prawie jak Andrzeja Mleczki, tylko
pisane, a nie rysowane. Autorka przez kilka ostatnich lat notowała pilnie, co udało jej się usłyszeć na ulicach, w sklepach, w autobusach, w przychodniach, na klatce schodowej i tak dalej – a także, co mówiono do niej i o niej. Te właśnie króciutkie scenki – jest ich kilkaset – stanowią umowną „strefę zgniotu” między ludźmi, którzy wciąż gadają do siebie, gapią się na siebie i próbują się nawzajem sprowokować. Wszystko to jest tak obłędnie śmieszne, że aż melancholijne. Czasem drapieżne, czasem wzruszające. Czytelnicy tej książki mogą ujrzeć się w krzywym zwierciadle. Zbiór puentuje uczone, choć nie całkiem serio, posłowie znawcy literatury eksperymentalnej, prof. Edwarda Balcerzana.

Artystyczny sukces Kąckiej polega głównie na tym, że „narracyjne kompresory” (nie ma takiego terminu? już jest!) nie niweczą dynamiki prozy. Zapisywana w Strefie zgniotu Polska bywa zarówno zdezorientowana, zdziecinniała, grafomańska, napastliwa, jak i utalentowana, empatyczna, niebanalna. Jednego nie mógłbym powiedzieć: by była krainą marazmu.
W Polsce Kąckiej marazm się po prostu nie udaje.
Edward Balcerzan

Czy to jest dziennik? Pewnie tak, skoro składają się na niego datowane zapisy, powstające
przez dziesięć lat, najczęściej w podróży lub pod wpływem lektur. Ale to także esej, w
którym myśl poszukuje właściwego wyrazu, a każdy problem odmienia się przez życiowe
przypadki. No i powieść, utkana z małych fabuł codzienności i swobodnych fantazji. W tej
książce spotykają się obserwacje i prowokacje, zamyślenia i zmyślenia, poważnym próbom
mierzenia się z „wielkimi tematami” naszej epoki towarzyszy zamiłowanie do parodii i
nieuleczalna słabość do purnonsensu.

Jerzy Franczak – pisarz i literaturoznawca, wykładowca UJ. Autor kilku rozpraw o literaturze
i filozofii, książek eseistycznych, a także zbiorów opowiadań: Trzy historye (2000), Sainte-
Fabeau (2017), Święto odległości (2018) oraz powieści: Przymierzalnia (2008), Nieludzka
komedia (2009), Da capo (2010), NN (2012), Eksplozja (2022). Teraz opowiem wam wszystko
wpisuje się w nurt bardziej osobistych narracji, zapoczątkowany przez Grawitacje (2007) i
Kwiatki (2010).

Niezwykła wyobraźnia literacka Wiśniewskiego oddaje hołd Calvino, Borgesowi czy twórcom z grupy OuLiPo. Pozornie zwykła i oswojona rzeczywistość ma swoją absurdalną, groteskową, czasem przerażającą podszewkę. Jego proza to odświeżający powiew niekonwencjonalności.

Sophia de Mello Breyner Andresen (1919-2004) uznawana jest za jedną z najważniejszych dwudziestowiecznych poetek Półwyspu Iberyjskiego. Jako pierwsza kobieta otrzymała najważniejsze wyróżnienie przyznawane pisarzom tworzącym w języku portugalskim – Nagrodę Camõesa (1999). Uhonorowana również Nagrodą Królowej Zofii (2003), czyli najważniejszym wyróżnieniem poetyckim we wszystkich krajach hiszpańsko- i portugalskojęzycznych. Debiutowała w latach 40. i szybko stała się jedną z najistotniejszych postaci w XX-wiecznym portugalskim życiu literackim. Wydała kilkanaście tomików poezji, jak również zbiory opowiadań, nowele dla dzieci, sztuki teatralne i eseje. Działała również jako tłumaczka. Pochowana w Panteonie Narodowym w Lizbonie.

Antologia „Oto ja. Wiersze Wybrane” obejmuje kilkadziesiąt wierszy poetki wybranych z najważniejszych tomików wydawanych w latach 1962-1997, a w szczególności: Livro sexto (1962), Geografia (1967),Dual (1972), O nome das coisas (1977) i O búzio de Cós (1997). Utwory ukazują nie tylko najistotniejsze dla autorki tematy i jej poetykę, ale również wpisują ją w szersze konteksty literackie (m.in. związki z twórczością Fernando Pessoi) i pozaliterackie (wynikający z uważnego postrzegania rzeczywistości sprzeciw wobec demagogii oraz politycznej bierności).

Edycja limitowana z grafiką PIO Kalińskiego

Wiele postaci zawartych i opisanych w tej antologii to autorzy wymyśleni przez Pessoę w czasach wczesnej młodości, by nie powiedzieć w dzieciństwie. Znakomita ich część też nie napisała wiele więcej niż umieszczono w niniejszej książce. Pozostaje to jednak bez znaczenia, bo choć upada megalomański mit monstrualnie płodnego poety, to w dalszym ciągu pozostaje prawda o genialnym poecie, którego trzy heteronimy stworzyły dzieło wielkie.
[Wojciech Charchalis]

Fernando Pessoa i 24 Heteronimy, m. in.: Charles Robert Anon, Carlos Otto, Joaquim Moura Costa, Vicente Guedes, Eduardo Lança, Maria José, David Merrick, António Mora, Henry More, Gaudêncio Nabos, Coelho Pacheco, dr Pancrâcio, Pantaleão, Alexander Search, Jean Seul, Bernardo Soares…

OLVIDO GARCÍA VALDÉS – hiszpańska poetka, eseistka i tłumaczka. Absolwentka filozofii na Uniwersytecie w Valladolid i filologii romańskiej na Uniwersytecie w Oviedo. Mieszka w hiszpańskim Toledo.